پول بدون پشتوانه یا ارز فیات چیست؟

پول بدون پشتوانه یا ارز فیات در حقیقت نوعی پول قانونی است که ارزش آن با توجه به دولت صادرکننده آن تعیین می‌شود. ارزش ارز فیات بر خلاف سایر پول‌ها به کالاهای فیزیکی وابسته نیست. برای آشنایی بیش‌تر با این پول بدون پشتوانه پیشنهاد می‌کنم که تا انتهای این مطلب از دارا ماینر همراه ما باشید.

ارز فیات چیست؟

فیات برگرفته از واژه لاتین با معنی بگذارید انجام شود است. بنابراین ارز فیات نیز به ارزی اطلاق خواهد شد که عامل تعیین ارزش آن دولت ایجاد کننده آن خواهد بود.

استفاده از ارز فیات در بسیاری از کشورها برای خرید کالا، دریافت خدمات، سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری رایج است. بنابراین می‌توان آن را جایگزینی برای کالاهای ارزشمند و استانداردی چون طلا دانست.

تاریخچه پول بدون پشتوانه فیات

شاید برایتان جالب باشد که بدانید منشا پیدایش ارز فیات به کشور چین باز می‌گردد. این پول در ابتدای پیدایش خود به ابریشم، طلا یا نقره نیز قابل تغییر بود. اما سیستم ارزی حاکم بر آن بسیار گران تمام شد. به همین دلیل نیز این سیستم به مرور زمان از دور خارج شد. این در حالی است که کشورهای مختلفی همچون هلند، فرانسه و ایالات متحده نیز قوانین مختلفی را برای استفاده از این سیستم در نظر گرفته و استفاده از آن را بر اساس قوانین خود پیش می‌برند.

مقایسه ارز فیات با سایر استانداردهایی نظیر طلا

یکی از اصلی‌ترین نکاتی که در خصوص دارایی‌های استانداردی نظیر طلا وجود دارد این است که این استانداردها به راحتی امکان تغییر به اسکناس‌های رایج و کاغذی را دارند. در واقع می‌توان گفت که پشتوانه تمامی پول‌های کاغذی رایج دولت‌ها طلای استاندارد بوده است. اما داشتن پشتوانه طلا برای تمامی ارزهای دیجیتالی و به ویژه ارز فیات کافی نبود. زیرا این منبع نیز همواره با محدودیت‌هایی همراه بوده است.

بنابراین فاکتورهای اقتصادی دیگری برای ارزش دادن به ارز فیات مورد نیاز خواهد بود. اما مسئله اینجاست که ارز فیات به دارایی و کالای به خصوصی قابل تبدیل نیست. از این رو در این زمینه دولت و بانک مرکزی هر کشور، نیاز به بررسی شرایط اقتصادی و ارزش‌های ملی خواهند داشت تا در مواجهه با رویدادهای مالی با کسری ذخیره و تسهیلات مواجه نشوند. چرا که مسئولیت کنترل رویدادهای مالی وظیفه خطیری است که بر عهده آن‌ها گذاشته می‌شود.

در حالت کلی داشتن پشتوانه فیزیکی با ارزش برای هر ارزی بسیار حائز اهمیت است. اما حقیقت اینجاست که ارزش دارایی‌هایی مثل طلا نیز بی‌ثبات است. بنابراین داشتن نوسان قیمتی امری اجتناب ناپذیر است. اما انعطاف‌پذیری در تعیین قیمت یکی از ضروری‌ترین نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

ارز فیات چه مزایا و معایبی دارد؟

بر اساس اطلاعات به دست آمده از فعالان حوزه مالی و اقتصادی می‌توان مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات در نظر گرفت:

کمیاب نبودن پشتوانه

یکی از نکات مثبتی که در خصوص فیات وجود دارد، عدم تاثیرپذیری آن از کمیابی کالا یا دارایی‌های فیزیکی است.

هزینه نسبتا پایین

ایجاد ارز فیات از نظر اقتصادی بسیار باصرفه‌تر از پول کالایی است.

انعطاف‌پذیری

انعطاف‌پذیر بودن نسبت به بحران‌های اقتصادی یکی از اصلی‌ترین نکاتی است که در مورد ارز فیات می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد.

فراهم کردن امکان مبادلات بین‌المللی

با توجه به رواج استفاده از ارز فیات در کشورهای مختلف، می‌توان گفت که این ارز یکی از ابزارهای لازم برای مبادلات بین‌المللی را فراهم می‌کند.

سهولت استفاده

ارز فیات بر خلاف طلا و سایر استانداردهای با ارزش به هزینه‌ی نگه‌داری، محافظت، نظارت و … نیازی ندارد.

نداشتن ارزش اولیه

فیات نیز مانند سایر ارزهای دیجیتالی به خودی خود فاقد ارزش ذاتی و اولیه است. اما همین که امکان خلق پول از دارایی‌های بی ارزش وجود دارد، ممکن است در طولانی مدت سبب سقوط اقتصادی یک کشور شود.

عقبه تاریخی نامطلوب

پیاده‌سازی سیستم ارزی مشابه با ارزهای فیاتی تا کنون منجر به سقوط نظام‌های مالی بسیاری شده است. به همبن دلیل است که بسیاری از دولت‌ها استفاده از این سیستم مالی را خطرناک می‌دانند و تا جای ممکن از آن اجتناب می‌کنند.

ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال

یکی از اصلی‌ترین شباهت‌های میان ارزهای دیجیتال و فیات نداشتن پشتوانه فیزیکی است. اما مسئله اینجاست که ارزهای دیجیتال ماهیتی غیرمتمرکز دارند اما ارز فیات توسط بانک مرکزی کنترل می‌شود.

مشخص‌ترین تفاوت میان ارز دیجیتال و فیات را می‌توان نحوه پول‌سازی آن‌ها دانست. به عنوان مثال بیت‌کوین که یکی از شناخته‌شده‌ترین ارزهای دیجیتالی است، در مقایسه با فیات که تحت کنترل بانک مرکزی است، همواره با محدودیت‌هایی نظیر عرضه و تعداد سکه مواجه است.

از سوی دیگر می‌توان گفت که ارزهای دیجیتال هیچ محدودیت مرزی ندارند و نیاز به معادل فیزیکی ندارند. همین امر در کنار برگشت‌ناپذیر بودن تراکنش‌های آن‌ها سبب می‌شود که به نسبت ارزهای فیات با تفاوت‌های عمده‌ای مواجه باشند.

البته ناگفته نماند که بازار ارزهای دیجیتال نیز به نسبت بازارهای سنتی بسیار کوچک و پرنوسان است. بنابراین گسترش و فراگیر شدن این ارزها در عرصه بین‌المللی با محدودیت‌های جدی مواجه شده است. از این رو با رشد ارزهای دیجیتال نیز می‌توان گفت که احتمال بروز نوسان در آن به مراتب کمتر خواهد شد.

نتیجه‌گیری

با توجه به آنچه که تا کنون در این مطلب به آن اشاره شد، می‌توان گفت که هیچ یک از سیستم‌های ارزی قطعیت لازم و کافی را دارا نیستند. بنابراین راه زیادی برای پیمودن و مواجهه با موانع پیش روی این دارایی‌های دیجیتال خواهد بود. از سوی دیگر نیز با توجه به عقبه تاریخی ارز فیات در حقیقت آسیب‌پذیر بودن این ارزها همواره ملموس بوده است. شاید هم دلیل استقبال مردم از سیستم ارزهای دیجیتال به این موضوع باز می‌گردد.

می‌توان گفت که پشتوانه اصلی بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال، ایجاد شکل جدیدی از پول یا دارایی بر روی شبکه توزیع شده همتا به همتا است. بنابراین هر یک می‌توانند به نوبه خود جایگزین مناسبی برای پول در آینده اقتصاد جهانی باشند.

دارا در حقیقت یک پلتفرم استخراج بیت‌کوین است. دغدغه‌های مدیریت و تامین برق ماینرها را رها کنید و ماینینگ را با خیال راحت به ما بسپارید!