صرافی‌های غیر متمرکز رمزارز امکان مبادله مستقیم ارزهای دیجیتال را به افراد می‌دهند. این نوع صرافی‌ها نقاط قوت و همچنین نقاط ضعفی نسبت به صرافی‌های متمرکز دارند که در این مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت.
خلاصه
- صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) امکان مبادله بدون واسطه را فرآهم می‌کنند.
- کاربران نیازی به از دست دادن مالکیت کوین‌های خود ندارند.
- ضعف اصلی صرافی‌های غیرمتمرکز برای بعضی افراد: مسئول امنیتت دارایی شما، خودتان هستید.
یک صرافی غیرمتمرکز یا DEX مکانی است که افراد می‌توانند در آن بدون نیاز به واسطه به مبادله رمزارزها بپردازند. برای اینکه بهتر بتوان صرافی‌های غیرمتمرکز را درک کرد، باید اول با نحوه کار صرافی‌های متمرکز آشنا شد.
صرافی‌های متمرکز چگونه کار می‌کنند؟
یک صرافی متمرکز مانند بایننس (Binance) یا کوین‌بیس (CoinBase) وب‌سایتی است که افراد در آن می‌توانند به خرید، فروش یا مبادله رمزارزها و توکن‌های لیست شده در آن صرافی، بپردازند.
فرض کنید شما قصد خرید مقداری بیتکوین را دارید.
شما می‌توانید به یک صرافی بروید، با ارائه اطلاعات بانکی و هویتی ثبت‌نام کرده و مقداری پول واریز کنید. (گاهی اوقات این فرآیند ممکن است روز‌ها به طول بیانجامد، که این یکی از نقاط ضعف صرافی‌های متمرکز در مقایسه با صرافی‌های غیرمتمرکز است). سپس صرافی بر اساس دفتر سفارشها (اوردر بوک)، که سفارشهای خرید و فروش افراد دیگر را در خود دارد، به شما قیمت پیشنهاد می‌دهد و شما می‌توانید معامله خود را انجام دهید.
صرافی مقدار بیتکوین خریداری شده را در حساب شما نمایش می‌دهد و شما می‌توانید آن را با توکن‌های دیگر در صرافی مبادله کنید. اما در واقع مالکیت آن‌ها را ندارید، چرا که به صرافی اعتماد دارید که به عنوان یک سرپرست و نگهدار به جای شما عمل کند. هر معامله‌ای که انجام می‌دهید، مانند مبادله بیتکوین با اتریوم، در بلاک‌چین صورت نمی‌پذیرد، بلکه در پایگاه‌داده صرافی انجام می‌شود.
صرافی‌ها، رمز ارزهای شما را در والت‌هایی (معمولاً هات‌والت‌های متصل به اینترنت) که توسط خود صرافی کنترل می‌شوند، جمع می‌کنند. کنترل کلید‌های خصوصی شما در دست صرافی است. برای این مورد راه‌هایی وجود دارد چراکه صرافی‌ها اجازه انتقال توکن‌هایتان را به یک والت شخصی می‌دهند، اما اگر بخواهید که در آینده آن رمزارز را مبادله کنید، این کار یک مرحله دیگر به آن فرآیند اضافه می‌کند.
جذابیت صرافی‌های غیرمتمرکز، امنیت آن‌ها است. یک صرافی متمرکز می‌تواند دسترسی شما به رمزارزها و امکان مبادله آن‌ها را محدود یا به طور کامل متوقف کند.حتی می‌توان گفت که ممکن است دارایی شما در صرافی‌های متمرکز، در معرض خطر هکرها قرار گیرد.
از طرف دیگر، استفاده از صرافی‌های متمرکز نسبت به صرافی‌های غیرمتمرکز برای افراد مبتدی بسیار آسان‌تر است و این نوع صرافی‌ها می‌توانند امکان مبادله سریع را ارائه بدهند چرا که زیر بار زیرساخت‌های بلاک‌چین نیستند. این مورد، بزرگ‌ترین دستاورد کوین‌بیس بوده است! تبدیل شدن به بهترین صرافی در ایالات متحده برای کسانی که در مورد ارز دیجیتال کنجکاو هستند و می‌خواهند خرید رمزارز را امتحان کنند اما از فرآیند‌ها و پیچیدگی آن می‌ترسند. اینکه کوین‌بیس یا هر صرافی متمرکز دیگری اختیار دارایی آن‌ها را داشته باشد؛ از نظر چنین افرادی هیچ اشکالی ندارد.
صرافی غیر متمرکز چگونه کار می‌کند؟
یک صرافی غیرمتمرکز برای تسهیل مبادله میان دو فرد از قراردادهای هوشمند (پروتکل‌هایی که به صورت خودکار اجرا می‌شوند) استفاده می‌کند و کنترل کوین‌های افراد را بدست نمی‌گیرد.
صرافی‌های غیرمتمرکز این فرآیند را با استفاده از یکی از این سه روش اداره می‌کنند:
- دفترسفارش‌های روی بلاک چین
- دفتر سفارشهای جدا از بلاک چین
- بازارساز خودکار (AMM)
در دفتر سفارشهای روی زنجیره، تمام تراکنش‌ها در یک بلاک‌چین ذخیره می‌شوند. یعنی نه تنها خود خرید، بلکه درخواست خرید یا لغو یک سفارش نیز ذخیره می‌شوند. این نهایت غیرمتمرکز بودن است اما نیاز به ذخیره همه چیز در یک بلاک‌چین این روش را گران‌تر و کندتر می‌کند.
یک صرافی غیرمتمرکز مبادله میان دو فرد را آسان‌تر می‌کند اما کنترل دارایی آن‌ها را بدست نمی‌گیرد.
در دفتر سفارشهای جدا از زنجیره، تمام موارد مربوط به سفارش جای دیگری اتفاق می‌افتد و تنها تراکنش نهایی در بلاک‌چین انجام می‌شود. چون سفارشات بر روی بلاک‌چین ذخیره نمی‌شوند، این روش ممکن است در معرض برخی خطرهایی که صرافی‌های متمرکز با آن روبرو هستند، باشد اما به اندازه یک دفتر سفارش روی زنجیره‌ای گران یا آهسته نیست.
بازارسازان خودکار (AMM) از دفتر سفارشها استفاده نمی‌کنند. در دفتر سفارشها، اگر شما بخواهید که مقداری توکن Chainlink را با Compound مبادله کنید، به فردی نیاز دارید که Compound دارد و تمایل دارد آن را با Chainlink و با یک قیمت توافق شده مبادله کند. بازارسازان خودکار نیاز به این افراد را بر طرف می‌کنند و با استفاده از الگوریتم‌ها قیمت را تعیین می‌کنند. این کار به شما اجازه می‌دهد که Chainlink خود را با Compound مبادله کنید، حتی اگر فردی برای مبادله وجود ندارد. برای انجام این کار، بازارسان خودکار از «مخاذن نقدینگی» استفاده می‌کنند. یعنی به کاربران مقداری پاداش می‌دهند تا آن‌ها کمی از دارایی‌های خود را در یک قرارداد هوشمند نگه‌دارند تا این مقدار برای مبادله قابل استفاده باشد. به همین دلیل افراد نقش مهمی در تسهیل مبادلات دارند.
آیا می‌دانید؟
Bancor اولین بازارساز خودکار بر روی بلاک‌چین را در سال 2017 ساخت، پس از اینکه 153 میلیون دلار در قالب اتریوم بدست آورده بود.
مزیت‌های صرافی غیر متمرکز
خصوصی بودن
بر خلاف صرافی‌های متمرکز که به دلیل قانون محرمانگی بانک‌ها مجبور هستند اطلاعات شخصی افراد، مانند شماره امنیتی ملی یا آدرس محل زندگی را دریافت کنند، صرافی‌های غیر متمرکز از شهروندان آمریکایی اطلاعات شخصی‌شان را درخواست نمی‌کنند. صرافی‌های غیر متمرکز به دلیل اینکه دارایی افراد را نگه نمی‌دارند نیازی از پیروی از این قوانین ندارند.
گزینه‌های فراوان
صرافی‌های غیر متمرکز (مانند یونی‌سواپ (Uniswap)) به هر کسی اجازه می‌دهند که جفت توکن ایجاد کند. با این روش شما می‌توانید توکن جدیدی ایجاد کنید و با توکن دوست خود آن را مبادله کنید. بدین ترتیب صرافی‌های غیر متمرکز به افراد این امکان را می‌دهند که از توکن‌های خود برای امور مالی غیر متمرکز (DeFi) استفاده کنند. امور مالی غیر متمرکز سرویس‌هایی هستند که به افراد اجازه می‌دهند که دارایی خود را ذخیره و مبادله کنند یا آن را قرض بدهند و قرض بگیرند، بدون اینکه به بانک یا موسسه‌ی مالی دیگری مراجعه کنند.
ریسک کمتر
چون دارایی شما در یک محیط متمرکز نگهداری نمی‌شود و به جای آن در یک والتی هستند که کلید شخصی‌اش را خودتان در دست دارید، در برابر هک شدن ایمن هستید. و با اینکه صرافی‌های متمرکز ممکن هستند برای نگهداری و اصلاح سایت آفلاین شوند، صرافی‌های غیرمتمرکز همیشه آنلاین و در دسترس هستند.
معایب صرافی غیر متمرکز
متصل نبودن به کارت‌های بانکی
صرافی‌های غیر متمرکز تنها با رمزارزها کار می‌کنند و از پول فیات (مانند دلار) پشتیبانی نمی‌کنند چرا که ارائه خدمات «رمزارز به فیات» به همکاری با بانک‌ها نیاز دارد. تراکنش‌های فیاتی مثل دلار نمی‌توانند مانند تراکنش‌های بر پایه بلاک‌چین به سرعت و به طور لحظه‌ای انجام شوند. به همین دلیل برای استفاده از صرافی‌های غیر متمرکز باید از قبل رمزارز داشته باشید.
پیچیدگی
یونی‌سواپ (Uniswap) و بسیاری از صرافی‌های غیر متمرکز دیگر بر پایه بلاک‌چین اتریوم ساخته شده‌اند. هر توکنی که در این صرافی‌ها مبادله می‌شود باید بر روی بلاک‌چین اتریوم نیز وجود داشته باشد. این بدین معنی است که از بیتکوین و تعدادی از توکن‌های محبوب دیگر پشتیبانی نمی‌شود. در واقع، این به این معنی است که حتی از خود اتریوم (ETH) هم خبری نیست! برای مبادله اتریوم، کاربران باید اتریوم خود را به (WETH) تبدیل کنند که قیمت آن برابر قیمت ETH است.
نبود پشتیبانی مشتری
صرافی‌های متمرکز مانند بانک‌ها عمل می‌کنند. یعنی آن‌ها مشتریانی دارند که دوست دارند آن‌ها را راضی نگه دارند. اما در یک صرافی غیر متمرکز واقعی، هیچ فردی در سمت دیگر نیست. توسعه‌دهندگانی که پروتکل را ایجاد کرده‌اند رابطه‌ای با کاربران ندارند. با اینکه این صرافی‌ها انجمن‌ها و جامعه‌های خود را دارند، تنها شما مسئول پول خود هستید.
انتخاب به عهده شماست!
در کل، صرافی‌های غیر متمرکز سعی دارند که خصلت «عدم نیاز به اعتماد» و همچنین حریم شخصی افراد را حفظ کنند. توکن‌های شما در دست خود شما می‌ماند تا زمانی که آن‌ها را مبادله کنید. بعضی افراد این مورد را از نظر امنیتی یک قوت قلب می‌دانند. برای بعضی دیگر، چنین حجمی از مسئولیت و ریسک‌های مربوط به آن نگران کننده است.
بیشتر حامیان صرافی‌های غیر متمرکز با این مورد موافق هستند: این‌ها موارد و ریسک‌هایی هستند که در غیر متمرکز شدن واقعی وجود دارند.
دارا پلتفرم استخراج بیتکوین است. دغدغه‌های مدیریت و تامین برق ماینرها را رها کنید و ماینینگ را با خیال راحت به ما بسپارید!
