شبکه لایتنینگ (Lightning Network) با هدف تراکنش‌های سریع و بدون کارمزد در شبکه بلاک‌چین بیت‌کوین ایجاد شد. با توجه به امکانات گسترده‌ای که لایتنینگ برای کاربران بیت‌کوین ارائه کرده؛ این شبکه از محبوبیت زیادی برخوردار است. در این مقاله قصد داریم شبکه لایتنینگ را به طور کامل معرفی کنیم. با دارا همراه باشید!

شاید فکر کنید که فقط طرفداران متعصب بیت‌کوین از شبکه و کیف پول‌های لایتنینگ استفاده می‌کنند. اما با توجه به محبوبیت و کاربردهای لایتنینگ می‌بینیم که بسیاری افراد با استفاده از این شبکه از بیت‌کوین به عنوان پول در پرداخت‌هایشان استفاده می‌کنند. بسیاری از صرافی‌های معتبر کریپتویی، در تلاشند تا سرویس‌های لایتنینگ را در پلتفرم‌های خود پیاده‌سازی کنند تا از این طریق، امکان واریز و برداشت بیت‌کوین را برای کاربران خود تسهیل کنند.

شبکه لایتنینگ چیست؟

شبکه لایتنینگ یک راه‌حل لایه دوم (Second Layer) یا برون‌زنجیره‌ای (Off-Chain) روی بلاک‌چین اصلی بیت‌کوین است که امکان انجام تراکنش‌های بیت‌کوین را بدون کارمزد یا تأخیر انجام دهند.

کاربران لایتنینگ با ایجاد یک کانال پرداختی بین یکدیگر و واردکردن مقدار مشخصی بیت‌کوین به کانال‌ها، می‌توانند تراکنش‌های خود را به‌صورت دو نفره (P2P)، سریع و بسیار ارزان انجام دهند و دیگر برای پرداخت‌های روزمره لازم نیست که مدت طولانی را برای تأیید تراکنش منتظر بمانند.

ایده اصلی شبکه لایتنینگ این است که تراکنش‌های خرد (micropayment) روی بلاک‌چین اصلی ثبت نشوند تا از بار ترافیک تراکنش‌ها کاسته شده و فضا برای تراکنش‌های بیشتر و مقیاس‌پذیری بهتر فراهم شود.

تراکنش‌های لایتنینگ بسته به نحوه توافق طرفین، ممکن است چند روز یا چند هفته بعد تسویه شوند. شبکه‌ای از نودها (node) مسئولیت اداره‌ شبکه لایتنینگ را به‌عهده دارند که پرداخت را اعتبارسنجی می‌کنند.

تاریخچه شبکه لایتنینگ

شبکه لایتنینگ ریشه در تفکرات ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین دارد؛ این ایده به زمانی برمی‌گردد که از «کانال‌های پرداختی» برای مبادله بیت کوین بین ۲ فرد صحبت می‌شد، به طوری که دیگر نیاز نبود هیچکس از این مبادله اطلاع پیدا کند یا تراکنش توسط دیگران تأیید شود. اما جوزف پون (Joseph Poon) و تادئوس درایا (Thaddeus Dryja) با انتشار یک وایت‌پیپر در سال ۲۰۱۶، به ایده لایتنینگ شاخ و برگ دادند.

نویسندگان این وایت‌پیپر بر این باورند که به‌جای تغییر شبکه‌ اصلی بیت‌کوین برای انجام تراکنش‌های بیشتر، شبکه‌ای از کانال‌های پرداخت می‌تواند مشکل مقیاس‌پذیری بلاک‌چین را حل کند. جالب است بدانید که این دیدگاه، دقیقاً برعکس ایده‌ افزایش سایز بلاک‌ بود که به هاردفورک بیت‌کوین‌کش انجامید.

لایتنینگ چه مزایایی دارد؟

• لایتنینگ با استفاده از راهکار برون‌زنجیره‌ای مشکل مقیاس‌پذیری را حل می‌کند.
• شبکه لایتنینگ به وسیله کانال‌های پرداختی دوطرفه، امکان ارسال و دریافت سریع بیت‌کوین را فراهم می‌کند.
• شبکه لایتنینگ هزینه تراکنش‌ها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد؛ در نتیجه گزینه مناسبی برای پرداخت‌های خرد محسوب می‌شود.

لایتنینگ چطور کار می‌کند؟

شبکه لایتنینگ، یک کانال پرداخت همتابه‌همتا (P2P) بین دو طرف ایجاد می‌کند که افراد می‌توانند از طریق این کانال پرداخت به طور نامحدود، تراکنش‌های خودشان رو بدون نیاز به درگیر کردن شبکه اصلی بیت‌کوین انجام دهند. ایده اصلی شبکه لایتنینگ این است که تراکنش‌های خرد (micropayment) روی بلاک‌چین اصلی ثبت نشوند و امکان انجام تراکنش‌های بیشتر و مقیاس‌پذیری بهتر فراهم شود.

برای ایجاد یک کانال پرداخت، فرد پرداخت‌کننده باید یک مقدار مشخصی بیت‌کوین را در یک کانال پرداخت، واریز و قفل کند. پس از قفل شدن بیت‌کوین‌ها و تا وقتی که کانال بسته می‌‎شود؛ می‌توانیم بیت‌کوین‌ها را به‌صورت برون‌زنجیره‌ای در شبکه لایتنینگ خرج کنیم. با اضافه شدن مداوم بیت‌کوین، کاربران می‌توانند انتخاب کنند که این کانال همچنان باز باقی بماند.

این کانال‌های پرداختی در واقع همان کیف پول‌های چندامضایی (multi-signature wallet) هستند. جالب است بدانید که یکی از طرفین بدون رضایت طرف مقابل، نمی‌تواند به این کیف پول دسترسی داشته باشد. یعنی بیت‌کوین‌هایی که در کیف پول چندامضایی ذخیره شده‌اند؛ فقط در صورت رضایت هر دو طرف قابل دستیابی هستند و تا وقتی که کانال پرداختی باز باشد، در این آدرس باقی خواهند ماند.

کاربران لایتنینگ با ایجاد این کانال‌های پرداختی بین همدیگر می‌توانند هر تعداد تراکنش که مایل باشند را به طور سریع و بسیار ارزان انجام دهند و دیگر لازم نیست برای پرداخت‌های روزمره، مدت زمان طولانی را منتظر تأیید تراکنش باقی بمانند. با ایجاد کانال پرداخت لایتنینگ، فقط تراکنش اولیه (funding transaction) و تراکنش نهایی (closing transaction) روی بلاک‌چین اصلی ثبت می‌شوند.

با استفاده از شبکه لایتنینگ و با کمک قراردادهای هوشمند، ابتدا تراکنش انجام شده و دارایی منتقل می‌شود. سپس تمام اطلاعات و داده‌های تراکنش روی شبکه بلاک‌چین ثبت می‌شوند. به این صورت که فرد موقع شلوغی شبکه، منتظر تایید تراکنش باقی نخواهد ماند. از سوی دیگر، شبکه‌ای از گره‌ها (Node) مسئولیت اداره‌ شبکه لایتنینگ را به‌عهده دارند.

زمانی که دو کاربر بخواهند مبادلات بین خود را پایان دهند؛ با بستن کانال، تراکنشی را به بلاک چین ارسال می‌کنند و آخرین وضعیت موجودی هر یک در بلاک‌چین ثبت می‌شود. البته تراکنش دیگری هم در زمان ایجاد کانال بین دو کاربر، روی بلاک‌چین ثبت خواهد شد که در آن مقدار واریزشده از سوی هر نفر در کانال مشخص می‌شود.

جمع‌بندی

شبکه لایتنینگ یک راه‌حل لایه دوم (Second Layer) یا برون‌زنجیره‌ای (Off Chain) روی بلاک‌چین اصلی بیت‌کوین بوده که با هدف بهبود مقیاس‌پذیری این شبکه ایجاد شده است. این پروتکل امکان انجام تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه‌تر را برای کاربران فراهم می‌کند و ترافیک تراکنش‌های شبکه اصلی بیت‌کوین را از این طریق تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

ماینو پلتفرم استخراج بیت کوین است. دغدغه‌های مدیریت و تامین برق ماینرها را رها کنید و ماینینگ را به ما بسپارید.