همان طور که میدانید؛ تعداد کاربران بیتکوین و ارزش بازار رمزارزها روزبهروز بیشتر میشود. با وجود محبوبیت حیرتانگیز ارزهای دیجیتال و گذشت ۱۲ سال از شروع فعالیت اولین رمزارز دنیا، همچنان مسئله قانونگذاری این حوزه مورد بحث بسیاری از کشورهای جهان است و هنوز هم نگرانیهایی درمورد ممنوعشدن بیتکوین وجود دارد. همه کسانی که در دنیای کریپتو فعالیت میکنند نسبت به اخبار قانونگذاری رمزارزها حساسیت بیشتری دارند و حداقل یکبار نگرانی ممنوعشدن این ارز دیجیتال به ذهنشان خطور کرده است.
نگرشهای متفاوتی در رابطه با امکان ممنوعیت بیتکوین وجود دارد. برخیها معتقدند که وجود بیتکوین به نفع دولتها است و با گذشت زمان، سازمانهای دولتی هم به جمع طرفداران بیتکوین خواهند پیوست. اما برخی دیگر بر این باورند که دولتها در نهایت جلوی بیتکوین را خواهند گرفت. گروهی دیگر فکر میکنند خود دولتها بیتکوین را بهوجود آوردهاند و «ساتوشی ناکاموتو» تنها نامی مستعار برای یک سازمان سری و مخوف است. گروهی هم هستند که فکر میکنند بیتکوین ناگهان جدی شده و قیمت کنونی آن حبابی بیش نیست که با گذشت زمان میترکد و به تاریخ میپیوندد.
در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم که آیا دولتهای جهان امکان ممنوعکردن بیتکوین را دارند؟ و اینکه حتی اگر امکان چنین کاری وجود داشته باشد، چقدر احتمال دارد که دولتها آن را عملی کنند؟ با دارا همراه باشید!
دیدگاه سیاستمداران درباره ممنوعیت بیتکوین
وقتی درمورد ممنوع شدن بیتکوین صحبت میکنیم، ابتدا باید بدانیم که دیدگاه سیاستگذاران درمورد پادشاه رمزارزها چیست. چراکه همین سیاستگذاران هستند که درباره ممنوعشدن یا نشدن بیتکوین در سطح کلان تصمیمگیری میکنند. در ادامه، نقطه نظر تعدادی از سیاستگذاران مطرح را درمورد بیتکوین بررسی میکنیم.
هستر پیِرس (Hester Peirce)، یکی از اعضای ارشد کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، در خصوص پیادهسازی طرح ممنوعیت بیتکوین میگوید:
[برای ممنوعکردن بیت کوین] باید اینترنت را بهطور کامل قطع کنید.
هستر پیرس یکی از طرفداران سرسخت بیتکوین و ارزهای دیجیتال به شمار میرود؛ در حدی که او را «مادر کریپتو» (crypto mom) مینامند.
اما متأسفانه همه سیاستمداران با پیرس همنظر نیستند. جنت یلن (Janet Yellen)، وزیر خزانهداری آمریکا، یکی از افرادی است که علناً بیتکوین و سایر رمزارزها را بهعلت نقشی که در انجام «امور مالی غیرقانونی» ایفا کردهاند؛ مورد انتقاد قرار داده است. همچنین رِی دالیو (Ray Dalio)، بنیانگذار بزرگترین صندوق پوشش ریسک جهان، ادعا کرده که بیتکوین ممکن است همچون طلا در دهه ۱۹۳۰ میلادی (بهعنوان پول) غیرقانونی اعلام شود.
آیا ممنوعیت بیتکوین امکانپذیر است؟
در واقع میتوان گفت که ممنوعیت بیت کوین در سطح تئوری میتواند امکانپذیر باشد؛ اما موانع عملی، قانونی، اقتصادی و سیاسی متعددی وجود دارد که احتمال چنین قانونگذاری را به نزدیک صفر میرساند. در همین شرایط هم کشورهایی وجود دارند که بیتکوین را ممنوع اعلام کرده باشند؛ اما در طرف دیگر، کشورهایی هم هستند که در راستای قانونگذاری رمزارزها گام برداشتهاند و بارها تمایل خود برای پذیرش بیتکوین به عنوان یک روش پرداخت را اعلام کردهاند.
حال سؤال این است که سایر کشورها چه موضعی را برمیگزینند؟ آیا آنها به سمت کشورهایی مانند السالوادور متمایل خواهند شد و یا به سمت کشورهایی مثل چین گرایش پیدا خواهند کرد؟
در ادامه، مسئله ممنوعیت بیتکوین و ارزهای دیجیتال را از لحاظ چالشهای «عملی»، «حقوقی»، «اقتصادی» و «سیاسی» بررسی میکنیم.
چالشهای عملی
اگر با ماهیت فناوری «بلاکچین» آشنا باشید، درک میکنید که چرا ممنوعیت بیتکوین در سطح عملی بعید به نظر میرسد.
بلاکچین مجموعه درحال رشدی از پیشینهها است که درون بلاکها انباشته شدهاند و این بلاکها از طریق رمزنگاری با یکدیگر در ارتباط هستند. هروقت چیزی در بلاکچین تغییر کند به همه افراد شبکه اطلاع داده میشود و همه باید بر سر تغییرات اتفاقنظر داشته باشند. این امر نفوذ سارقان و تغییر پیشینهها را دشوار ساخته است. بیتکوین هم سیستمی است که برپایه بلاکچین ساخته شده.
با توجه به فناوری بلاکچینی که بیتکوین بر مبنای آن ساخته شده است؛ میتوان نتیجه گرفت که این رمزارز پولی نیست که یک نهاد امانی بتواند آن را قانونگذاری یا نگهداری کند. بیتکوین یک شبکه کاملا غیرمتمرکز است.
دارندگان رمزارزها بهجای نگهداشتن اسکناسهای فیزیکی یا دسترسی به یک حساب بانکی تحتکنترل شخص ثالث، از کلیدهای خصوصی برای بازکردن قفل داراییهای خود استفاده میکنند. تمام این دارایی و تراکنشها روی بلاکچین ثبت شده و در شبکهای غیرمتمرکز و بینالمللی از رایانهها نگهداری میشوند. تمام افراد میتوانند تنها با داشتن کلید خصوصی کیفپول بیتکوین خود، در هر لحظه و هر نقطه از جهان که به اینترنت متصل باشند، به دارایی خود دسترسی پیدا کنند.
با این وجود، دولتها شاید بتوانند مالکیت بیتکوین را جرم اعلام کنند، اما نمیتوانند مانع این فناوری بزرگ شوند. از سوی دیگر، تجربه ممنوعیت بیتکوین و ارزهای دیجیتال در سایر کشورها نشان میدهد که این حرکت میتواند نتیجه عکس داشته باشد.
چالشهای سیاسی و حقوقی
بیتکوین از همان ابتدا یک پدیده و جنبش سیاسی بوده است. از همان ابتدای شروع به کار بیتکوین و در بلاک اول یا همان بلاک «جنسیس» (Genesis) بیانیه زیر درج شد:
نشریه تایمز در روز ۳ ژانویه ۲۰۰۹: رئیس خزانه [سلطنتی انگلستان] در آستانه دومین کمک مالی به بانکها است.
جنبههای سیاسی بیت کوین، بخشهای جداییناپذیر این ارز دیجیتال هستند و در تعریف ماهیت آن نقش دارند. پیام سیاسی بالا تنها نقطه تماس رمزارزها با دنیای سیاست نبود. کوین بیس هم در اولین روز عرضه اولیه سهام خود در بورس نزدک، از یک استخر استخراج خواست تا عنوان دیگری از نشریه تایمز با متن زیر را در بلاکچین بیت کوین ثبت کند:
نشریه تایمز در روز ۱۰ مارس ۲۰۲۱: کنگره آمریکا لایحه پیشنهادی بایدن برای توزیع بستههای حمایتی ۱.۹ تریلیون دلاری در دوران کرونا را به تصویب نهایی رساند.
در دنیای بلاکچین و بیتکوین، حتی با گذشت زمان چنین انتقاداتی را نمیتوان سانسور یا حذف کرد و هر فردی که به اینترنت دسترسی داشته باشد، میتواند آنها را بخواند. بر همین اساس، ممنوعیت بیتکوین مساوی است با نقض متمم اول قانون اساسی آمریکا و دموکراسی. بر اساس این متمم، دولت و قانونگذاران نمیتوانند مانع آزادی بیان یا تشکیل اجتماعات اعتراضی صلحآمیز از سوی شهروندان شوند.
خدمات درآمد داخلی آمریکا (IRS) بیتکوین را بهعنوان یک دارایی طبقهبندی کرده است و از این رو، با استناد به متمم چهارم قانون اساسی ایالات متحده در خصوص امنیت حقوقی افراد و حق مالکیت شخصی بر داراییها، میتوان هرگونه ممنوعیتی را غیرقانونی دانست. همچنین، دولت آمریکا نیز خود سابقه نگهداری و فروش بیتکوین را داشته که همین مسئله جایگاه بیتکوین را بهعنوان یک دارایی تحت حفاظت قانون بیشتر تثبیت میکند.
چالشهای اقتصادی
حتی در صورتی که کشورهای قدرتمندی مثل آمریکا بتوانند بیتکوین را ممنوع اعلام کنند، انجام این کار از نظر اقتصادی به نفع این کشورها نیست. بخش بزرگی از ارزش بازار بیتکوین در اختیار شرکتهای جهان اولی قرار دارد. بهعنوان مثال، تسلا (Tesla)، ویزا (Visa)، پی پل (PayPal)، بانکهای بزرگی مانند جیپی مورگان (JPMorgan) و گلدمن ساکس (Goldman Sachs) و… وارد دنیای ارزهای دیجیتال شدهاند. به نظر شما آیا ممکن است دولتها به قیمت واردکردن ضرری هنگفت به این غولهای اقتصادی، بیتکوین را ممنوع اعلام کنند؟
متوقف کردن بیتکوین توسط دولتها
فرض کنیم یک کشور قصد داشته باشد بیتکوین را به طور کلی متوقف کند. در ادامه بررسی میکنیم که این موضوع از چه راه هایی ممکن است صورت گیرد و تا چه حد امکانپذیر است.
ممنوعیت فعالیت صرافیهای رمزارز
اولین راهکار یک دولت برای ممنوعیت بیتکوین، جلوگیری از تبدیل ارزهای فیات به ارزهای دیجیتال است. برای این کار لازم است که فعالیت صرافیهای کریپتو غیرقانونی اعلام شود. با انجام این کار توسط دولت ، لطمه سنگینی به مبادلات رمزارزها وارد میشود؛ اما یقینا این روند متوقف نخواهد شد. با توجه به ماهیت غیرمتمرکز رمزارزها، این کار، تنها مبادلات را از صرافیهای متمرکز به سوی مبادلات همتا به همتا (P2P)، صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) و یا صرافیهای غیرقانونی هدایت میکند.
محدودیت در فعالیت ماینرها
از آنجا که ماینرها از جمله تامینکنندگان اصلی بیتکوین محسوب میشوند؛ ایجاد اختلال در کار آنها میتواند یکی از گزینههای پیش روی دولتها برای محدود کردن رمزارزها باشد. همانند بخش قبل، نتیجه این کار، انجام مخفیانه و غیرقانونی ماینینگ و قاچاق تجهیزات استخراج خواهد بود.
ایجاد اختلال در انتقال تراکنشها
دولتها از دو روش میتوانند در انتقال تراکنشهای ارزهای دیجیتال اختلال ایجاد کنند: قطع دسترسی به کیف پولها و ممانعت از انتقال اطلاعات مربوط به تراکنشهای بیتکوین در شبکه اینترنت.
کیف پولها رابط بین کاربر با شبکه رمزارزی هستند؛ اگر کیف پول مبتنی بر سرور باشد، مسدود کردن آن میتواند تنها دسترسی به آن را کمی دشوار کند. اما کاربر همچنان راههای زیادی برای دور زدن محدودیتها دارد و حتی میتواند داراییهایش را به یک کیف پول دیگر انتقال دهد.
در مورد روش دوم باید گفت که تراکنشهای بیتکوین رشتهای کوتاه از اطلاعات هستند که بر خلاف تراکنشهای بانکی حاوی هیچ اطلاعات حساسی نیستند که دارایی مالک را به خطر بیندازند. بنابراین کاربران میتوانند حتی در صورت قطع شدن اینترنت هم تراکنش خود را به صورت آفلاین ایجاد کرده و آن را به هر طریقی (از طریق SMS یا ایمیل) به یک نفر که به اینترنت دسترسی دارد ارسال کنند تا او این تراکنش را در شبکه بیتکوین منتشر نماید.
ممنوعیت مالکیت رمزارزها
آخرین تیر دولتها هم ممنوعیت مالکیت بیتکوین و ارزهای دیجیتال است که سادهترین راه برای دولتها محسوب میشود؛ اما کنترل و شناسایی افراد خاطی برای آنها اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار خواهد بود. زیرا ارزهای دیجیتال ماهیت فیزیکی ندارند و تنها معیار مالکیت آن داشتن کلید خصوصی مرتبط به آن است که هر کسی به راحتی میتواند داشتن آن را کتمان کند.
جمعبندی
دولتها با اعمال قوانین و ایجاد محدودیتها، میتوانند استفاده از رمزارزها را برای کاربران دشوار کنند؛ اما همانطور که گفته شد، به هیچ طریقی نمیتوانند به طور کلی جلوی این پدیده قدرتمند را بگیرند. از سوی دیگر و با توجه به جامعه فعال رمزارزها در سراسر دنیا، در صورت اعمال محدودیتهای وسیع توسط چند کشور بزرگ، توسعهدهندگان میتوانند با اعمال چند بهروزرسانی نرمافزاری، محدودیتها را بی اثر کنند چراکه فناوری همواره راه خود را پیدا خواهد کرد!
ماینو پلتفرم استخراج بیت کوین است. دغدغههای مدیریت و تامین برق ماینرها را رها کنید و ماینینگ را به ما بسپارید.
