آشنایی با مفهوم سازمان غیرمتمرکز یا دائو (DAO) یکی از ملزومات ورود به دنیای ارزهای دیجیتالی است. همانگونه که می‌دانید یکی از اهداف و ایده‌های اصلی پیدایش بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال تمرکززدایی است. بنابراین صحبت از سازمان غیرمتمرکز خودگردان نیز چندان دور از تصور نخواهد بود.
در صورتی که شرکت‌های بزرگ فناوری جهان نظیر گوگل، مایکروسافت یا فیس‌بوک به عنوان یک سازمان غیرمتمرکز یا دائو اداره شوند، امکان تصمیم‌گیری را از خود سلب می‌کنند. زیرا هر تصمیمی که بگیرند ممکن است منافع گروه بزرگی از افراد را به خطر بیندازند.
به این ترتیب امکان فیلتر اطلاعات توسط گوگل وجود نخواهد داشت و کاربران سراسر جهان می‌توانند به تمامی اطلاعات موجود در آن دسترسی داشته باشند. یا فیس‌بوک به عنوان یک سازمان غیرمتمرکز امکان فروش اطلاعت شخصی کاربران خود به شرکت‌های جمع‌آوری دیتا را تنها در صورت موافقت اکثر اعضای آن خواهد داشت.
هر چند در نگاه نخست چنین شرایطی ممکن است برای شما دور از ذهن به نظر برسد، اما حقیقت این است که هدف از ایجاد سازمان غیرمتمرکز یا دائو (dao) نیز رسیدن به همین حاکمیت غیرمتمرکز است. برای آشنایی بیش‌تر با این مقوله در ادامه این مطلب از دارا ماینر همراه ما باشید.
سازمان غیرمتمرکز یا دائو چیست؟
DAO مخفف عبارت Decentralized Autonomous Organization و به معنای سازمان غیرمتمرکز خودگردان است. بنابراین به صورت خلاصه می‌توان چنین گفت که دائو در حقیقت سازمانی اینترنتی مبتنی بر بلاک‌چین است که در حاکمیت هیچ شخص یا گروه خاصی نیست. با این اوصاف به صورت غیرمتمرکز اداره خواهد شد.
نکته قابل توجهی که در این مورد وجود دارد این است که سزمان غیرمتمرکز یا دائو در واقع یک سازمان فیزیکی نیست. بلکه یک سازمان اینترنتی است که اعضای آن کاربرانی از نقاط مختلف جهان هستند. این مفهوم در حقیقت نوعی رویکرد اداره سازمانی در نظر گرفته می‌شود که در آن هر یک از اعضای مجموعه، فارغ از جایگاه و سمت خود حق یکسانی در ایجاد تغییرات دارند.
با توجه به تعریف ازائه شده می‌توان گفت که دائو در واقع گروهی از قراردادهای هوشمند اجرا شده بر روی بلاک‌چین اتریوم است. اما هر بلاک‌چین فعالی هم که از فناوری قراردادهای هوشمند پشتیبانی کند، می‌تواند به عنوان یک دائو در نظر گرفته شود.
قوانین دائو چیست؟
کد مربوط به هر سازمان غیر متمرکز معمولا توسط یک یا چند توسعه‌دهنده نوشته می‌شود. قوانین دائو در حقیقت همان کدهایی هستند که از ابتدا در قرارداد هوشمند آن قرار می‌گیرند. بنابراین ناکارآمدی، نابودی یا توسعه روز افزون هر سازمان غیرمتمرکزی می‌تواند در گرو کدنویسی‌های ابتدایی آن باشد.
با توجه به نکات ذکر شده می‌توان دائوها را یکی از زیرشاخه‌ها یا دستاوردهای مهم امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای دانست. یرا این سازمان غیرمتمرکز یا دائو نیز دقیقاً زمانی شروع به فعالیت کرد که بازار تمرکززدایی داغ بود. از این رو توسعه‌دهندگان نیز در جستجوی راهی برای ارائه نوآوری‌های خود در زمینه تمرکززدایی بودند.
عملکرد دائو به چه شکلی است؟
هر چند سازمان غیرمتمرکز یا دائو توسط همه اعضای آن اداره می‌شود. اما قوانینی بر آن حاکم است که تعیین کننده نحوه عملکرد آن خواهد بود. به عنوان مثال حق رأی کاربران در دائوها توسط توکنی به نام توکن حاکمیتی (Governance Token) مشخص می‌شود. در حالت کلی نیز هر پروژه دائو یک توکن حاکمیتی دارد. با این اوصاف هر کاربری که تعداد توکن‌های حاکمیتی بیشتری در اختیار داشته باشد، از حق رأی بیشتری هم برخوردار خواهد بود.
یکی دیگر از بخش‌های اساسی اکوسیستم سازمان غیرمتمرکز طرح پیشنهادی یا پروپوزال است. رای‌گیری برای بهبود عملکرد دائو معمولا از طریق همین پروپوزال‌ها صورت می‌گیرد. اعضای شبکه دائو نیز عموما با استفاده از توکن‌های حاکمیتی خود به این پیشنهاد رأی می‌دهند. بنابراین تنها پروپوزالی امکان اجرا شدن را خواهد داشت اکثریت اعضا با آن موافقت کنند.اما این‌که موافقت چند درصد از اعضا برای اجرای یک پروپوزال حیاتی است، بستگی به قرارداد هوشمند نوشته شده در ابتدای کدنویسی هر دائو را دارد.
یک سازمان غیر متمرکز چه ویژگی‌هایی دارد؟
با توه به نکات مطرح شده در بخش قبل می‌توان چنین جمع‌بندی کرد که هر شبکه غیر متمرکزی برای این‌که بتواند به عنوان یک دائو در نظر گرفته شود، باید سه ویژگی زیر را داشته باشد:
- بهره‌مندی از فناوری قرارداد هوشمند
- امکان ثبت پروپوزال
- داشتن توکن حاکمیتی برای مشارکت در حل مشکلات یا بهبود وضعیت
آیا بیت کوین یک پروژه دائو محسوب می‌شود؟
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که چون بیت کوین یک شبکه غیرمتمرکز و مبتنی بر بلاک چین بوده و حاکمیت شبکه آن در دست کاربرانش قرار دارد، پس نوعی پروژه دائو است. در حالی که بیت کوین از فناوری قراردادهای هوشمند پشتیبانی نمی‌کند. همچنین توکن حاکمیتی خاصی هم ندارد. بنابراین نمی‌توان آن را در دسته‌بندی دائوها قرار داد.
معروف‌ترین پروژه‌های دائوی جهان کدامند؟
معروف‌ترین پروژه‌های دائوی دنیای ارزهای دیجیتال عبارتند از :
- یونی سواپ (Uniswap)
- میکردائو (MakerDAO)
- آوی (Aave)
- دش (DASH)
- لائو (The LAO)
- گیت کوین (Gitcoin)
- دائو استک (DAOstack)
- آراگون (Aragon)
سازمان غیرمتمرکز یا دائو چه کاربردهایی دارد؟
همانند شرکت‌های فیزیکی فعال، دائوها نیز در حوزه‌های مختلفی فعالیت می‌کنند. از کاربردهای این سازمان‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صرافی‌های غیرمتمرکز
- پلتفرم‌های وام‌دهی غیرمتمرکز
- صنعت بازی
- پلتفرم‌های پخش ویدئو و موسیقی
- کلیه مجموعه‌های ارائه‌دهنده خدمات غیرمتمرکز بر بستر بلاک‌چین
دائوها با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند؟
دارا در حقیقت یک پلتفرم استخراج بیتکوین است. دغدغه‌های مدیریت و تامین برق ماینرها را رها کنید و ماینینگ را با خیال راحت به ما بسپارید!
